راه اندازی شبکه کوانتوم ملی تا اوائل سال آینده ارتباط مستقیم با امنیت
به گزارش ما دیجیتال، مدیر گروه ارتباطات نوری پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهار داشت: اولین شبکه کوانتومی کشور تا اوائل سال آینده در کشور راه اندازی می شود.
داوود رنجبر رفیع در گفتگو با خبرنگار مهر درباب فناوری کوانتومی اظهار داشت: فناوری کوانتومی در جهان به سرعت درحال رشد و گسترش است؛ حوزه ای که امروزه به یکی از ارکان اصلی توسعه علم، صنعت، امنیت و فناوری اطلاعات تبدیل گشته است. کشورهایی همچون آمریکا، چین، روسیه، آلمان و حتی رژیم صهیونیستی سرمایه گذاری های گسترده ای دراین خصوص انجام داده اند. حالا ایران هم با ورود جدی به این حوزه، پروژه هایی راهبردی را در دستور کار قرار داده است.
وی اضافه کرد: اکنون پروژه ای ملی برای طراحی و پیاده سازی اولین شبکه کوانتومی کشور در دست داریم که با حمایت وزارت ارتباطات و همکاری نهادهایی همچون سازمان انرژی اتمی و شرکت های دانش بنیان کلید خورده است.
ورود جدی به سه شاخه اصلی فناوری کوانتومی
رنجبر رفیع درباب ورود به فناوری کوانتومی اظهار داشت: پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات از سال ۱۳۹۴ با شناسایی سه محور اصلی شامل ارتباطات کوانتومی، رمزنگاری کوانتومی و رایانش کوانتومی (Quantum Computing) فعالیتهای تحقیقاتی و مطالعات بنیادی دراین خصوص را شروع کرده است. مهم ترین پروژه ما در سال ۱۳۹۸، تدوین نقشه راه فناوری کوانتوم در کشور بود. این نقشه راه، سه حوزه اصلی ارتباطات، رایانش و رمزنگاری کوانتومی را هدف قرار داده و با شناسایی بازیگران، مراکز دانشگاهی، شرکتها و نهادهای فعال، چشم اندازی ۱۰ ساله برای توسعه این فناوری در کشور ترسیم کرده است.
گام بلند برای طراحی شبکه ملی کوانتومی
وی با تکیه بر لزوم همگام سازی کشور با تحولات جهانی در حوزه کوانتوم اضافه کرد: ما با مطالعه تطبیقی بر روی برنامه های کشورهای پیشرفته، پروژه ای را با عنوان طراحی و پیاده سازی شبکه کوانتومی ملی تعریف کردیم. این شبکه مقرر است برای نخستین بار در کشور راه اندازی شود و پایلوت اولیه آن با ۷ گره کوانتومی آغاز خواهد شد.
رنجبر رفیع اشاره کرد: تجهیزات این شبکه توسط چند شرکت دانش بنیان داخلی طراحی و ساخته شده اند و این پروژه حالا در فاز اجرایی قرار دارد و زیرساخت ارتباطی این شبکه بر بستر فیبر نوری خواهد بود که امکان توزیع کلیدهای رمزنگاری کوانتومی (QKD) و انتقال اطلاعات با امنیت بالا را فراهم می آورد.
وی در ادامه اظهار داشت: هدف ما اینست که این شبکه کوانتومی محدود به ارتباط نقطه به نقطه نباشد بلکه به یک شبکه گسترده با ده ها گره در سراسر کشور تبدیل گردد. بعنوان مثال، می توان مراکز استانها را به این شبکه متصل کرد تا ارتباطات امن، در قالب یک ساختار واحد و ملی، برقرار شود.
رنجبر رفیع اشاره کرد: زمان بندی اجرای پروژه حدود ۱۴ تا ۱۵ ماه درنظر گرفته شده و پایلوت اولیه آن مقرر است تا اردیبهشت سال آینده و همزمان با روز جهانی مخابرات راه اندازی شود.
الزامات و چالش های اجرایی
مدیر گروه ارتباطات نوری پژوهشگاه در جواب پرسشی در رابطه با چالش های این حوزه اظهار داشت: چالش اصلی در این راه، یکی کمبود نیروی انسانی متخصص و دیگری ضعف در سرمایه گذاری های ملی است. اگر مقرر است در عرصه کوانتوم، همانند فناوری نانو پیشرفت نماییم، حمایت مالی و سیاستگذاری کلان از جانب دولت و نهادهای مسئول ضروری می باشد.
رنجبر رفیع اضافه کرد: امروز کشورهایی مانند چین و آمریکا علاوه بر توسعه سخت افزاری، شبکه های کوانتومی خویش را هم راه اندازی کرده اند و از خدمات ابری کوانتومی بهره می برند. ما اگر عقب بمانیم، ناگزیر مصرف کننده محصولات این کشورها خواهیم شد؛ در حالیکه این حوزه، ارتباط مستقیم با امنیت ملی دارد.
راه اندازی شورای راهبری کوانتوم با دستور رئیس جمهور
وی با اشاره به ایجاد ساختار ملی هماهنگ برای توسعه فناوری کوانتومی اظهار داشت: در اواخر سال گذشته، با دستور رئیس جمهور و زیر نظر معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، شورای راهبری کوانتوم تشکیل شد. هدف این شورا، ایجاد انسجام و تقسیم کار ملی بین نهادهای مختلف همچون وزارت ارتباطات، سازمان انرژی اتمی، نهادهای نظامی، دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان است.
رنجبر رفیع اظهار داشت: نقشه راه نهائی این شورا در مرداد ماه نهائی شده و در انتظار ابلاغ رسمی به دستگاه هاست. بر طبق این تقسیم کار، وظایف مشخصی برای هر نهاد درنظر گرفته شده؛ همچون تأسیس لابراتوار های تست و ارزیابی تجهیزات کوانتومی در پژوهشگاه، پشتیبانی از شرکت های دانش بنیان، عرضه تسهیلات مالی، و توسعه زیرساخت های آموزشی و پژوهشی است.
پیوند کوانتوم و هوش مصنوعی؛ کلید نسل ششم ارتباطات
مدیر گروه ارتباطات نوری پژوهشگاه همینطور در رابطه با همگرایی هوش مصنوعی و کوانتوم اظهار داشت: در نسل آینده شبکه های ارتباطی (نسل ششم تلفن همراه)، تلفیق رایانش کوانتومی با هوش مصنوعی نقش مهمی ایفا خواهد نمود. ما هم در پژوهشگاه الزامات این حوزه را بررسی نموده ایم؛ همچون در لایه های کنترلی شبکه، مدیریت هوشمند منابع و امنیت ارتباطات است.
رنجبر رفیع در جواب سوالی در رابطه با تکنولوژی های فیزیکی در رابطه با کامپیوتر های کوانتومی، توضیح داد: در نقشه راه ملی، روش های مختلفی برای ساخت کامپیوتر کوانتومی بررسی شده است؛ همچون استفاده از ابررساناها و روش های مبتنی بر تله کوانتومی یا اتم های سرد. خوشبختانه چند نهاد در کشور در این زمینه به مرحله تولید آزمایشی رسیده اند.
وی در آخر درباب حمایت ها و در خواست از نهادهای حاکمیتی اظهار داشت: پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات بعنوان بازوی فنی وزارت ارتباطات، نقش محوری در طراحی شبکه کوانتومی کشور ایفا می کند. اما موفقیت این مسیر نیازمند حمایت جدی تر از جانب وزارت ارتباطات، معاونت علمی ریاست جمهوری و سایر نهادهای ذی ربط است. اگر این حمایت ها محقق شود، کشور می تواند به یکی از بازیگران مطرح حوزه کوانتوم در منطقه تبدیل گردد و از نظر امنیتی، فناورانه و اقتصادی، جایگاه شایسته ای در آینده دیجیتال جهان کسب کند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب